گزارش اقدامات وزارت خارجه در مورد مقابله با کرونا و تأمین واکسن

وزارت امور خارجه گزارشی از عملکرد و اقدامات این وزارت خانه در مورد مقابله با کرونا و تأمین واکسن منتشر نمود.

به گزارش مستر لمون به نقل از ایسنا، متن کامل این گزارش بدین شرح است:
بسمه تعالی
گزارش اقدامات وزارت امور خارجه در مورد مقابله با کرونا و تأمین واکسن
خلاصه مدیریتی:
مجموعه کوشش های وزارت امورخارجه برای مساعدت با ایثارگران سلامت در مبارزه ملی با کرونا در ایران، زنجیره ای ۹ گانه از اقدامات است که از رصد، اطلاع رسانی و اخطار آغاز و با تأمین اقلام بهداشتی مورد نیاز برای مبارزه با کرونا و جذب کمک های بین المللی، حفظ شریان تجارت خارجی کشور، کمک به تولید داخلی داروهای کرونا و واکسن، و در نهایت تأمین انبوه واکسن تا پاییز سال جاری ادامه یافت. این اقدامات در عرصه داخلی باعث تأمین نیازهای حیاتی کشور برای مبارزه با کرونا شده و در عرصه روابط خارجی عملا دیپلماسی کووید کشور را شکل داده است.
دیپلماسی کووید جمهوری اسلامی ایران از کمک در تدوین پروتکلهای بهداشتی تردد در مرزهای کشور تا انتقال اتباع ایرانی گرفتار در کشورهای مختلف به سبب انسداد مرزها، جمع آوری و تدوین و انتقال تجارب سایر کشورها در حوزه مبارزه با کرونا و مهار نتایج اقتصادی کرونا در چارچوب چند هزار صفحه گزارش به ستاد ملی کرونا، هماهنگی تبادل نظر متخصصین وزارت بهداشت با همتایان از سایر کشورها برای مبادله تجارب علمی و بالینی، جذب کمک های خارجی و در نهایت تماس تلفنی و نامه نگاری وزیر امورخارجه و رئیس جمهور محترم وقت با همتایان در کشورهای مختلف همچون چین، روسیه، کره جنوبی، ژاپن و... برای آزادسازی منابع ارزی برای نیازهای کرونایی و یا تأمین واکسن بوده است.
شیوع کرونا در چین برای نخستین بار در کشور طی نامه مورخ ۲۶ دیماه ۱۳۹۸ توسط وزارت امور خارجه به اطلاع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسانده شد. در تاریخ ۶ بهمن ماه ۱۳۹۸، وزیر امورخارجه اهمیت مبحث و لزوم اتخاذ تصمیمات لازم را در جلسه هیات دولت مطرح نمود. در تاریخ ۸ بهمن ماه در نامه دوم وزارت امور خارجه به وزارت بهداشت و سایر نهادهای ذیربط ضمن اعلام تشدید اوضاع، نسبت به مراقبت در مبادی ورودی کشور برای پیش گیری از ورود ویروس اخطار داده شد.
در عرصه خارجی، طیف گسترده اقدامات وزارت امورخارجه از تأمین نیازهای فوری اقلام نایاب تا مواد اولیه دارو و خرید واکسن، «دیپلماسی کووید» را به یکی از مهم ترین کارهای وزارت امورخارجه و سفارت خانه های جمهوری اسلامی ایران تبدیل نمود. نیاز فوری کشور به امکانات پزشکی مانند داروها و تجهیزات ویژه که حدودا نایاب بود، باعث بسیج همه ظرفیت وزارت امورخارجه برای جذب کمک های بین المللی شد. در این چارچوب، وزارت امورخارجه موفق شد تجهیزات پزشکی و دارو به ارزش بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار بعنوان هدیه کشورهای مختلف (از طریق زیر مجموعه های سازمان ملل متحد برای پیش گیری از مشکلات ناشی از تحریم) و هدایای ایرانیان عزیز مقیم خارج را جذب، به داخل منتقل و به نهادهای مربوطه عرضه نماید.
در خصوص دارو و واکسن، تأمین نمونه داروهای درمان کرونا (از قبیل فاویپراویر، رمدیسیور و.. ) برای تحقیقات و داخلی کردن تولید آن و تمهید امضای سه قرارداد تولید تحت لیسانس، تولید مشترک و مشارکت در تحقیق و تولید واکسن با شرکت های روسی، کوبایی و استرالیایی، از دیگر اقدامات زیربنایی وزارت امور خارجه برای مساعدت با برنامه ملی مبارزه با کرونا بود که بحمدالله در حوزه دارو مدتهاست به ثمرنشسته و در حوزه واکسن هم درحال به ثمر نشستن است. کمک به واردات ماشین آلات و مواد اولیه برای تولید واکسن داخلی از کشورهای مختلف با صرفه جویی چند میلیون یورویی هم در همین چارچوب انجام شده است.
اولین مکاتبه وزارت امور خارجه با وزارت بهداشت در حوزه تأمین واکسن، در تاریخ ۴ مردادماه ۱۳۹۹ انجام شد. با احراز احتیاج به واردات واکسن و پذیرفته شدن سفارش های وزارت امور خارجه دراین زمینه، کمک به تأمین واکسن خارجی هم به مهم ترین اولویت وزارت امور خارجه تبدیل شد که شامل همه اقدامات از پیگیری تأمین ریال و تخصیص ارز در داخل تا مذاکره همه جانبه برای خرید و حمل می شود. در این چارچوب تا زمان تهیه گزارش حاضر، مجموعا بیشتر از ۲۷ میلیون دوز واکسن شامل حدود ۵.۵ میلیون دوز به صورت اهدایی (به ارزش بیشتر از ۲۶ میلیون دلار) و ۲۱.۵ میلیون دوز به صورت خرید تأمین شده است. همچین ۲۰ میلیون دوز برای شهریورماه (سپتامبر) نهایی شده و ۳۰ میلیون دوز برای مهر و آبان در شرف نهایی شدن است که تلاش می شود در مهرماه دریافت شود.

گزارش اجمالی اقدامات دستگاه دیپلماسی برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا و تأمین واکسن
اقدامات وزارت امورخارجه در حوزه کرونا را میتوان به ۹ عرصه / مرحله تقسیم نمود:
۱) اطلاع رسانی و اخطار سریع در مورد کرونا و انتقال تجارب سایر کشورها در مدیریت بحران
۲) تسهیل تجارت خارجی کشور برای پیش گیری از کمبود کالا و ادامه فعالیت زنجیره تولید داخلی در وضعیت انسداد عملی مرزهای بین المللی
۳) کمک به ایرانیانی گرفتار در خارج – به سبب بسته شدن مرزها و توقف حمل و نقل – برای بازگشت به کشور
۴) مدیریت بازگشت جهانگردان و زائرین خارجی از ایران به کشورهای مبدا در وضعیت بسته شدن مرزها و توقف پروازهای خارجی
۵) تأمین تجهیزات نایاب مقابله با کرونا و داروهای ویژه کرونا که گاها تولید انحصاری آمریکا بود
۶) جذب کمک های خارجی از کشورهای مختلف از کمک های نقدی تا اقلام ویژه مبارزه با کرونا که عملا منجر به ایجاد یک پل هوایی با ده ها پرواز ( شامل بیشتر از ۵۵ پرواز اختصاصی و غیراختصاصی فقط از چین ) برای انتقال این کمک ها به ایران گردید.
۷) کمک به تولید داخلی داروهای ویژه مبارزه با کرونا از راه تأمین مواد اولیه و نمونه دارو برای مهندسی معکوس
۸) رصد و اطلاع رسانی روند تولید جهانی واکسن کرونا، پیشنهاد تهیه واکسن از روش های مختلف منجمله مشارکت در آزمایش بالینی در تابستان ۱۳۹۹، کمک به تولید داخلی واکسن از راه تسهیل امضای سه قرارداد تولید داخل و انتقال تجهیزات و مواد اولیه
۹) تأمین واکسن در مقیاس انبوه که تا زمان نگارش این گزارش به بالای ۲۷ میلیون دوز رسیده است در حالی که ۲۰ میلیون دوز برای شهریور ماه ( سپتامبر ) و ۳۰ میلیون برای مهر و آبان نهایی شده که تلاش می شود در مهرماه دریافت گردد.
الف. اقدامات اضطراری برای پیشدستی، مدیریت بحران کرونا و نتایج اقتصادی آن
- اطلاع رسانی سریع در مورد کرونا: وزارت امور خارجه اولین بار طی نامه مورخ ۲۶ دی ۱۳۹۸، شیوع نوع جدیدی از ذات الریه در چین و تسری اولیه آن به تایلند را به اطلاع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسانید. اولین طرح مبحث و ابعاد آن در جلسه مورخ ۶ بهمن ۱۳۹۸ در هیئت دولت توسط وزیر امور خارجه انجام شد. متعاقبا در جلسه ای که به درخواست وزارت بهداشت در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۹۸ به ریاست معاون اول محترم رئیس جمهور برگزارگردید، وزارت امور خارجه نگرانی خویش را از ابعاد احتمالی بیماری و فوریت های حوزه روابط خارجی همچون تمهید بازگشت دانشجویان ایرانی مقیم شهر ووهان – کانون اولیه انتشار ویروس – عرضه کرد.
- انجام هماهنگی و دریافت تجهیزات پزشکی، دارو و سایر ملزومات مورد نیاز از مبداء کشورهای مختلف (چین، روسیه، قطر، کویت، امارات، عمان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، ژاپن، آلمان، فرانسه، انگلیس و اتحادیه اروپا).
- معرفی و تسهیل امور شرکت های آماده همکاری برای تأمین اقلام دارویی مورد نیاز از جانب سفارت خانه های کشور.
- امدادرسانی به ایرانیان (دانشجویان و گردشگران) جامانده در کشورهای مختلف جهان باتوجه به لغو پروازها و بسته شدن ناگهانی مرزها، همچون با اعزام هواپیمای اختصاصی برای بازگشت ایشان به کشور (از جمله ایرانیان در چین، امارات، هند، ترکیه، پاکستان، عمان، مجارستان، جمهوری آذریایجان، قزاقستان، گرجستان، اوکراین و...) با همکاری وزارت بهداشت جهت جلوگیری از انتقال و انتشار ویروس در کشور. ستاد بحران ۲۴ ساعته در بخش کنسولی وزارت خارجه و سفارت خانه های جمهوری اسلامی ایران تشکیل و شماره تماس جهت عرضه خدمات، پاسخگوئی و راهنمایی اتباع ایرانی تشکیل شد. با این تمهیدات، قریب به ۲۰ هزار نفر از اسفند ۱۳۹۸ تا مرداد ۱۳۹۹ با رعایت کامل پروتکلهای کرونایی و با هماهنگی ستاد ملی کرونا و سازمان هواپیمایی کشوری به کشور بازگشتند.
-تامین نیاز صادراتی و وارداتی و بخصوص کالاهای اساسی و حفظ فعالیت زنجیره تولید: گام اول؛ تسهیل امور کنسولی رانندگان ترانزیت ایرانی جامانده در کشورهای مختلف ( ترکیه، بلغارستان، ارمنستان، آذربایجان، عراق، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان و... ) و مدیریت بازگشت آنان به کشور توسط سفارت خانه ها یا ادامه سفر آنها برای حفظ روند صادرات، با مدیریت متمرکز وزارت خارجه از راه تعامل با مقامات آن کشورها انجام شد. گام دوم؛ برقراری پروازهای مستقیم منظم به مسکو، دوشنبه، آلماتی، آکتائو متعاقب توقف پروازها و تداوم تردد کامیون های حامل بار به روسیه و راه اندازی خطوط حمل بار دریائی به روسیه در دریای خزر به سبب محدودیت های به وجود آمده برای عبور کامیون های ترانزیت ایرانی در قلمرو جمهوری آذربایجان بود.
- شناخت، معرفی و پیگیری تحقق همکاری مراکز علمی، دانشگاه ها و شرکت های معتبر جهت همکاری در حوزه درمان مبتلایان به کرونا.
- حمایت کامل از شرکت های دانش بینان، کوشش برای رفع موانع مبادلات و معرفی آنان برای عملیاتی شدن صدور محصولات در رابطه با کرونا، معاضدت در ارتقاء توان آنان در تولیدات دارو و تجهیزات پزشکی و بهره گیری از همکاری با شرکت های خارجی.
-تلاش برای برقراری مجدد ارتباطات اقتصادی:
× رایزنی با کشورهای هدف برای احیاء، حفظ و استمرار فعالیت خطوط هواپیمایی، مبادلات تجاری و ازسرگیری رفت و آمدهای تجار و مآلا رفع محدودیت های به وجود آمده در مرزهای کشورهای همسایه همچون پاکستان، افغانستان، عراق، ترکیه، ارمنستان، آذربایجان وسایر کشورها مبتنی بر پروتکلهای بهداشتی
× صدور روادید تجاری برای اتباع کشورهای خارجی به صورت مداوم و متناسب با شرایط شیوع ویروس کرونا و پروتکلهای مصوب.
× تلاش و رایزنی وزارت امور خارجه جهت از سرگیری پروازها به خصوص شروع مجدد مبادلات کالایی و سفر تجار با رعایت پروتکلهای بهداشتی
× تدارک برگزاری جلسات مختلف به صورت مجازی (وبینار) بین مقامات اقتصادی، تجاری دولتی و خصوصی مرکز و استانها با مقامات خارجی درمورد احیاء و تداوم مراودات اقتصادی (خصوصا با توجه به وقفه به وجود آمده جهت صدور کالاهای استان ها) از راه تشدید فعالیت دفاتر استانی وزارت خارجه
× تنظیم موافقتنامه های مرزی و بهداشتی و همینطور ترانزیت با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. این اسناد جهت تحرک بخشیدن مجدد به رفت و آمد اتباع و تجارت با کشورها بخاطر شرایط جدید ضروری بود.
× تشکیل جلسات تخصصی با دستورکار «بررسی مشکلات ناشی از کرونا بر تجارت خارجی کشور، پروازهای بین المللی و محدودیت های تردد مسافر و محموله های تجاری و مشکلات ترانزیتی در مناطق مرزی در حوزه قرنطینه بهداشتی و تردد خودرو های سنگین» و عرضه چاره دراین زمینه ها به مراکز و نهادهای مربوطه. در این جلسات با حضور مراکز ذیربط، مشکلات تردد زائرین هم مورد بررسی قرار گرفته و ضوابط آن تدوین گردید.
× تمدید مجانی روادید بالغ بر ۵۴۰۰۰ توریست خارجی که به سبب شرایط کرونا و قطع پروازها موفق به بازگشت بموقع به کشورشان نگردیده بودند و همینطور تمدید یکساله گذرنامه های ایرانی منقضی شده در خارج از کشور در جهت فرآهم آوردن امکان تردد ایرانیان مقیم خارج باتوجه به لغو پروازها و عدم امکان ارسال پست سیاسی به خیلی از کشورها.
× تسهیل تأمین هزینه های در رابطه با میزبانی پناهندگان خارجی مقیم ایران
- رایزنی وزیر و معاونین وزارت امور خارجه و سفرای کشور با مقامات دیگر کشورها و سازمان های بین المللی همچون دبیرکل سازمان ملل متحد با هدف مقابله با موانع تحریمی، شناخت بهتر کرونا و نحوه مقابله با آن و همینطور تأمین نیازهای داخلی و دریافت کمک ها
- ارتباط مستمر با سازمان بهداشت جهانی، سفر هیات های سازمان به تهران و دیدار از امکانات بهداشتی جمهوری اسلامی ایران و نشست با سفرا و دیپلمات های مقیم با هدف پیش گیری از افترا در حوزه قصور و انتشار ویروس در منطقه
- برگزاری نشست توجیهی با سفرای مقیم ایران و تسلیم پیام وزیر امور خارجه در مورد تأثیر منفی تحریم بر مبارزه با کرونا و تشریح اقدامات پیشگیرانه و درمانی کشور برای مبارزه با کرونا
- جمع آوری، تهیه و ارسال گزارش توسط نمایندگی های کشور در خارج پیرامون شناخت ویروس کرونا، نحوه مقابله، تجمیع تجارب کشورها برای مقابله با آن، و همینطور هرگونه تلاش و اقدام در مورد کشف و استفاده از واکسن های کرونا (تاکنون قریب ۱۰۰۰۰ صفحه گزارش جهت ستاد ملی کرونا ارسال شده است).
- مستند سازی آثار اقدامات قهرآمیز یک جانبه آمریکا و تحریم ها بر مبحث مدیریت کرونا در ایران و خسارات انسانی، اجتماعی و اقتصادی مترتب بر آن، و عرضه و ثبت مستندات مربوط به این مساله در سازمان های بین المللی ذیربط.
ب. اقدامات ویژه برای تأمین دارو و تجهیزات پزشکی
- باتوجه به ناشناخته بودن کرونا و انتشار سریع آن، نخستین اقدام بسیج همه امکانات وزارت امورخارجه برای دریافت کمک های خارجی به صورت عزتمندانه بود. وزارت امورخارجه موفق شد در این فرایند، ضمن انعکاس لیست نیازهای وزارت بهداشت به سایر کشورها و سازمان های بین المللی همچون سازمان بهداشت جهانی و رایزنی فشرده برای تأمین این اقلام، کمک های پزشکی اهدایی بیشتر از ۴۰ کشور و سازمان بین المللی به ارزش بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار را جذب و به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال نماید. کمک های هم میهنان مقیم خارج هم جمع آوری و به نهادهای مربوطه عرضه شد.
- در کنار دریافت کمک های فوق که از راه زیر مجموعه های سازمان ملل متحد تأمین شد، حجم قابل توجهی از کمک های متنوع اقلام و تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با کرونا از جانب کشورهای مختلف و سازمان های بین المللی هم جذب شد. در لیست این کمک ها میتوان به این موارد اشاره نمود:
- حدود ۶۰۰ هزار کیت تشخیص بیماری، ۱۶.۰۰۰.۰۰۰ انواع ماسک، ۳۰۰ دستگاه های اکسیژن، ۵۰۰ دستگاه اتاق پیش ساخته بیمارستانی، ۷۰۰ دستگاه ونتیلاتور، ۳.۰۰۰.۰۰۰ دستکش، دستگاه هایICU، دستگاه های تولید بخار برای ضد عفونی کردن معابر و اماکن، دستگاه های نبولایزر، شیلدهای محافظتی صورت و عینک، گان و لباس های محافظتی، پوشش کفش، پیش بندهای طبی، تب سنج های عادی و مادون قرمز، دستگاه های ضد عفونی کننده بیمارستانی، دستگاه های تصفیه هوا، سمپاشی، گیت های هوشمند (با قابلیت ثبت ورود و خروج، اسکن حرارت بدن و انجام ضد عفونی)، ونتیلاتور، ماسک ونتیلاتور، دستگاه های حمل و نقل برقی بیمارستانی، دستگاه های سنجش اکسیژن خون، دستگاه های تحلیل اسکن ریه، دستگاه های پمپ سرنگ، دستگاه های ایکس ری، دستگاه های مه پاش، اینفیوژن پمپ، کلاه کاسکت هوشمند با قابلیت اسکن حرارت بدن، دستگاه های ضدعفونی کننده زباله بیمارستانی با سیستم مایکروویو، دستگاه های آنالیز کیت تشخیصی کرونا PCR، چادرهای ایزوله به همراه متعلقات، ست های کامل لوله های اکسیژن چندبار مصرف مخصوص کودکان، دستگاه های دیالیز، آنزیم های فعال سازی کیت تشخیص کرونا، دستگاه های X-Ray، دستگاه اکمو، اکوسونوگرافی، کپسول های اکسیژن ساز، دستگاه های تنفس مصنوعی، داروی خاص و مواد ضدعفونی کننده.
- این اقلام با هماهنگی انجام شده، در چارچوب حدود ۸۰ پرواز با انجام مستقیم یا غیر مستقیم هواپیمایی قطر و ماهان به صورت مجانی به کشور منتقل شد که باعث صرفه جویی چند میلیون دلاری گردید. همینطور هماهنگی فنی و دیپلماتیک لازم برای برقراری ده ها پرواز چارتر از مبداء چین، روسیه، هند، آلمان، ژاپن، کره جنوبی و... برای انتقال تجهیزات بهداشتی و درمانی خریداری یا اهداء شده به داخل کشور انجام شد.
- وزارت امورخارجه همینطور به خرید نیازهای ضروری برای مبارزه با کرونا هم کمک کرده و به رغم موانع تحریمی در مورد برخی داروهای ویژه و ممنوعیت یا محدودیت های اعلام شده در بعضی کشورها، اینگونه داروها و تجهیزات پزشکی تهیه و با کسب مجوزهای مربوطه به کشور ارسال شد.
- با افزایش مصرف داخلی، مذاکره برای تأمین نیازهای شرکت های داخلی برای تولید اقلام مورد نیاز شبکه بهداشت و درمان کشور هم انجام شده است. دراین زمینه بیشتر از ۲۰ هزار کیلوگرم مواد اولیه داروهای در رابطه با کرونا همچون رمدسیویر، فاویپیراویر، بتادکس و فاموتیدین و ده ها تن اقلام مورد نیاز دیگر وارد کشور شد. همینطور اقدامات لازم برای تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنایع داروسازی همچون الکل و سرم از کشورهای مختلف انجام گرفت.
ج. اقدامات ویژه برای تأمین و تولید واکسن کرونا
۱. واردات واکسن: علیرغم این که وظیفه وزارت امور خارجه بعنوان تسهیل کننده و حلقه واسط میان وزارت بهداشت با شرکت ها و دولت های خارجی تعریف شده و صرفاً وظیفه هماهنگ کنندگی امور برای تهیه واکسن را بر عهده دارد، اما عملا پا را بسیار فراتر گذارده و در این راه اقدامات فراوانی از شناسایی واکسن، رایزنی سیاسی، تهیه و ارسال اطلاعات فنی به وزارت بهداشت برای ثبت استفاده اضطراری، تعیین منبع ارز در پرتو تحریم های همه جانبه و در نهایت پیگیری ترتیبات تراکنش مالی و انتقال واکسن به کشور را بدون کمترین تبلیغات صورت داده است. پیگیری این فرایند فشرده باعث شد به فاصله حدودا یک ماه بعد از ثبت نخستین واکسن کرونا در سطح جهان، مذاکرات دستگاه دیپلماسی برای خرید واکسن آغاز شد و حداکثر ۵۰ روز بعد، نخستین محموله های واکسن از کشورهای هند، چین، روسیه و کوبا در بهمن و اسفند ماه ۱۳۹۹ وارد کشور شد.
تامین واکسن از منابع بین المللی و کشورهای تولید کننده به شرح زیر در دستورکار قرار گرفت:
- واکسن چینی: خرید واکسن از تولیدکنندگان چینی از شروع تولید واکسن در این کشور در دستور کار وزارت امور خارجه قرار گرفت. همزمان با تولید نمونه آزمایشی و سپس آغاز مراحل کارآزمایی بالینی ارقام مختلف واکسن چینی (سینوواک، ساینوفارم و کانسینو)، پیشنهاد طرف چینی برای مشارکت در کارآزمایی اولیه بمنظور تمهید امضای قرارداد خرید به وزارت بهداشت منعکس شد که متاسفانه مورد موافقت قرار نگرفت. در عین حال رایزنی های فشرده دیپلماتیک از ارسال حداقل دو نامه وزیر امورخارجه و دو تماس تلفنی وزاری خارجه؛ و مذاکرات مفصل در مسافرت وزیر امور خارجه به چین و سفر ۷ فروردین ۱۴۰۰ وزیر خارجه چین به تهران، نه تنها باعث دریافت نخستین محموله ۲۵۰ هزار دوزی در اسفند ۱۳۹۹ شد، بلکه باعث کسب توافق در مورد خرید ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ واکسن از چین گردید که البته توافقات بعدی دراین زمینه را هم به دنبال داشت. روند دریافت واکسن خریداری شده که از اردیبهشت ۱۴۰۰ آغاز شد، تابحال باعث دریافت بیشتر از ۱۹ میلیون دوز واکسن از چین دریافت شده است. همینطور تقاضای واردات ۳۰ میلیون دوز دیگر هم در تاریخ ۸ تیرماه برای مرداد و شهریور به طرف چینی عرضه گردیده که درحال اجراست. درخواست خرید ۳۰ میلیون دوز دیگر هم برای ماه های مهر و آبان به طرف چینی تسلیم گردیده که مورد موافقت کلی قرار گرفته و پیگیری برای دریافت آن در مهرماه ادامه دارد.
- واکسن اسپوتینک روسیه: از تیرماه ۱۳۹۹ با تولید نخستین نمونه های واکسن اسپوتنیک در روسیه، مذاکرات خرید واکسن از این کشور شروع شد و با تولید انبوه آن، به فاصله چهار روز بعد از توافق اولیه خرید، هیاتی از وزارت بهداشت راهی روسیه شد. به دنبال پیگیری در مسافرت وزیر امور خارجه به مسکو در بهمن ۱۳۹۹ قرار داد خرید ۲ میلیون دوز امضاء شد و ۴ روز بعد نخستین محموله واکسن وارد کشور شد. قرارداد خرید ۶۰ میلیون دوز در مرحله دوم هم منعقد شده است اما به سبب محدودیت های شرکت روسی در تولید واکسن و تقاضای خرید بالای سایر کشورها، روند تحویل واکسن روسی کند بوده و تابحال حدود ۱ میلیون دوز از این واکسن وارد کشور شده است. پیگیری مستمر برای جبران تاخیر انجام شده و در تماس تلفنی اخیر روسای جمهور دو کشور، طرف روسی قول داده است ارسال واکسن را تسریع کند.
- کوواکس: از آغاز تشکیل سازوکار کوواکس، وزارت امور خارجه همه گونه مساعدت به وزارت بهداشت جهت عضویت کشورمان در آن ساختار و تأمین واکسن مورد نیاز از این طریق را عرضه نمود که منتهی به قرارداد تأمین ۱۶.۸۰۰.۰۰۰ دوز واکسن، از راه کوواکس گردید. بعد از رایزنی های فشرده که باعث امضای این قرارداد شد، و باتوجه به محدودیت های ارزی، مقرر گردید ارز مورد نیاز از محل منابع ارزی ایران در کره جنوبی پرداخت گردد. بنابراین ده ها ملاقات بین دستیار وزیرخارجه در حوزه آسیا- اقیانوسیه با سفیر کره جنوبی در تهران و سفیر جمهوری اسلامی ایران در سئول با مقامات کره ای برای پیگیری پرداخت بخش اول از این تعهدات به مبلغ ۵۲ میلیون دلار به حساب کوواکس در بانک سوئیسی برپا شد. طرف کره ای بر ضرورت دریافت مجوز اوفک تاکید داشت که بعد از تاخیر فراوان دریافت کرد. اما کره برای انتقال وجه، به یک بانک واسط برای تبدیل وون کره به دلار نیاز داشت و بانکهای کره ای و خارجی تمایلی برای ورود به این مساله نداشتند. بنابراین مجوز اوفک برای بانک آمریکایی جی پی مورگان صادر شد. لیکن به سبب امکان مصادره این مبلغ در آمریکا، با انجام این تراکنش مخالفت شد. در نهایت با برگزاری جلسه در دفتر معاون اول وقت رئیس جمهور در مورد بحث واکسن، پرداخت از راه یک بانک اروپایی و بواسطه بانک خاورمیانه انجام شد. تابحال از راه این سازوکار حدود ۲/۲ میلیون دوز واکسن آسترازنکا دریافت شده است. در زمان نگارش گزارش حاضر، توافق در مورد دریافت ۳/۲میلیون دوز واکسن سینوفارم و ۱/۱ میلیون دوز استرازنکا هم حاصل شده که مقرر است تا آخر ماه اگوست (۹ شهریور) و بعد از حل مشکلات فنی، دریافت شود.
- کوشش برای تأمین واکسن برای پناهندگان افغانستانی: با هماهنگی عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازوکار بین المللی Humanitarian Buffer، توافق لازم برای دریافت ۱/۶ میلیون دوز واکسن برای پناهندگان افغانستان در ایران حاصل شده که مراحل نهایی خود جهت تحویل را طی می کند.
- واکسن هندی: پس از دریافت گواهی مصرف اضطراری EUL واکسن بهارات تولیدی کشور هند، وزارت امور خارجه مذاکرات برای دریافت آنرا از آذرماه ۱۳۹۹ آغاز و ابراز تمایل گردید حداقل ۲ میلیون دوز واکسن از هند خریداری شود. به دنبال مذاکرات با طرف هندی موافقت شد در مرحله نخست، صادرات ۵۰۰ هزار دوز در اسفند ۱۳۹۹ به ایران صورت پذیرد که هزینه به صورت کامل پرداخت و نخستین محموله ۱۲۵ هزار دوزی در ۲۰ اسفند ماه ۱۳۹۹ وارد کشور شد. ۳۷۵ هزار دوز باقیمانده در آستانه‌ی بارگیری و ارسال بود که به سبب موج جدید همه گیری کرونا در آن کشور، دادستانی هند صدور واکسن به کلیه کشورها را متوقف نمود. پیگیری ها جهت تسریع در ارسال محموله و اجتناب از عطف به ماسبق نمودن تصمیم گیری خاص دادگستری هند به قرارداد خرید فوق الاشعار و پرداخت های در رابطه با آن، کماکان ادامه دارد.
در مجموع تا زمان تهیه گزارش حاضر (پایان مردادماه)، با کوشش های وزارت امورخارجه، بیشتر از ۲۷ میلیون دوز واکسن اهدایی و خریداری شده وارد کشور شده است.
- حسب پیگیری های به عمل آمده توسط سفارت خانه های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف، همچون یونان، بلغارستان، رومانی، لهستان، صربستان و...، زمینه اهدای واکسن توسط این کشورها فراهم شده که اسناد مربوطه به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منعکس شده است.
- پیرو پیگیری های نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف همچون ترکیه، ایتالیا، کرواسی، لهستان، صربستان و....، برخی شرکت های خصوصی برای تأمین چنده ده میلیون دوز واکسن اعلام آمادگی کرده اند که هرچند عموما ماهیت واسطه گری داشته و تضمینی برای اجرای ادعای تأمین واکسن ندارد، لیکن همه موارد جهت بررسی به وزارت بهداشت منعکس شده است.
۲. کمک به تولید داخلی واکسن: رایزنی و اقدام برای مساعدت با تولید داخلی واکسن در دو عرصه تولید ملی و تولید مشترک در دستورکار وزارت امورخارجه قرار داشته است. در این راستا، ضمن کمک به واردات تجهیزات مورد نیاز برای تولید واکسن برکت، سه پروژه مشترک تولید واکسن در داخل به شرح زیر اجرایی شد (ضمن این که سایر گزینه های محتمل هم در حد امکان پیگیری گردید).
- پروژه های مشترک:
× واکسن روسی اسپوتنیک: در نتیجه رایزنی های سیاسی، و بعد از مذاکرات فنی و تأمین تجهیزات و دانش فنی مورد نیاز، خط تولید آزمایشی این واکسن در ایران در تاریخ ۱۴۰۰/۴/۵ با هدف نهایی تولید ۲ میلیون دوز در ماه برای مصرف داخلی و صادرات مورد بهره برداری قرار گرفت.
× واکسن با پایه کوبایی سوبرانا ۰۲: باتوجه به سوابق همکاری موسسه فینلای کوبا و انستیتو پاستور در حوزه تولید واکسن، زمینه سازی اولیه انجام و طرف کوبایی به صورت کلی آمادگی خود برای همکاری در حوزه تولید مشترک واکسن کرونا را اعلام نمود. بر این اساس و به ابتکار وزیر امور خارجه در مسافرت آبان ۱۳۹۹ به هاوانا، مذاکرات اولیه برای همکاری طرفین شروع شد که باعث امضای قرارداد در اسفند ۱۳۹۹ گردید. با موفقیت فاز سوم آزمایش بالینی این واکسن، تولید نیمه صنعتی آن از تیرماه شروع شده و انتظار می رود محصول تولید انبوه آن هم به زودی توسط انستیتو پاستور به بازار ارائه شود. در عین حال موسسه کوبایی تا کنون حدود ۲۰۰ دوز واکسن آماده به صورت بالک به جمهوری اسلامی ایران اهدا کرده است.
× واکسن استرالیایی/ایرانی اسپایکوژن: این واکسن محصول مشترک شرکت ایرانی سیناژن و واکسین (VAXIN ) استرالیا با فناوری شبیه به فناوری واکسن موسسه رازی است. فاز یک بالینی این واکسن در سال ۹۹ در استرالیا انجام شده و بعد از فاز ۲، فاز۳ آن در ایران جریان دارد.
× واکسن چینی: وزارت امور خارجه اولین بار در ۴ مرداد ۱۳۹۹ در نامه ای رسمی امکان همکاری شرکت های دانش بنیان با چین در مورد واکسن کووید را به اطلاع وزارت بهداشت رساند. البته عدم مشارکت طرف ایرانی در کارآزمایی بالینی واکسن های چینی در کنار اظهارات ضد واکسن چینی برخی مقامات در آن برهه، باعث منصرف شدن طرف چینی از همکاری در حوزه تولید واکسن شد.
× واکسن هندی: همزمان با مذاکرات صورت گرفته با هند برای خرید واکسن، با رایزنی سفارت کشورمان در دهلی نو، بستر لازم برای همکاری جهت انتقال تکنولوژی و یا تولید مشترک واکسن هندی فراهم شده که مبحث در دست پیگیری است. همینطور طی یک سال قبل با پیگیری ها و مذاکرات صورت گرفته چند هیئت از متخصصان هندی در حوزه واکسن کرونا در مسافرت به ایران با همتایان ایرانی خود در حوزه واکسن تبادل تجربه نمودند.
ـ کمک به تأمین تجهیزات تولید واکسن ملی (برکت و پاستور):
× وزارت امور خارجه به منظورقابل اتکا کردن ظرفیت داخلی مبارزه با کرونا، تمام توان خویش را برای انتقال دانش فنی، مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز کمک برای تولید داخلی واکسن به کار گرفته است.
× تجهیزات مورد نیاز جهت ساخت خطوط تولید واکسن برکت به وزن بیشتر از ۸۰۰ تن با ۸ پرواز اختصاصی و دو نوبت حمل دریایی با پیگیری همه جانبه نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران از خارج به کشور حمل شد. همزمان، بنا به درخواست گروه دارویی برکت، برخی دیگر از ملزومات و نهاده های مورد نیاز این پروژه ملی هم از برخی کشورهای مشخص تأمین شد.
ملاحظات:
الف- بدون تردید، تحریم های غیرقانونی رژیم آمریکا بعنوان تروریسم اقتصادی، تروریسم بهداشتی و جنایت ضد بشریت، بزرگترین مانع در تأمین بموقع نیازهای ملت شریف ایران برای مبارزه با کرونا از خرید دارو و تست کرونا تا واکسن بوده است. وزارت امورخارجه در چارچوب رویکرد حرفه ای خود، این جنایت را در صحنه بین المللی مستند سازی کرده است. تاخیر حدودا چهار ماهه کره جنوبی در آزاد سازی منابع بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در این کشور برای پرداخت قسط اول خرید واکسن به کوواکس، بهترین نماد و نمونه این جنایت است که به نوبه خود نشان داد ادعای معافیت تجارت بشردوستانه و بخصوص تأمین الزامات مبارزه با کرونا از تحریم های غیرقانونی رژیم امریکا، صرفاً یک دروغ بزرگ و آشکار است.
ب- اقدام و سفارش های مکرر وزارت خارجه برای تأمین واکسن از خارج به موازات کمک به تولید داخل آن، از تابستان و پاییز ۱۳۹۹ شروع شد. لیکن طبعا تصمیم گیری تخصصی و عالی دراین زمینه، خارج از حدود وظایف وزارت امور خارجه بوده است.
پ- نقش و اقدامات وزارت امور خارجه در هر دو حوزه کرونا و واکسن، به صورت فراگیر از جمع آوری هدایا تا خرید و کمک به تولید داخلی و تراکنش مالی تا حمل به ایران گسترده بوده است. در عین حال به سبب اهمیت کلیدی دور نگهداشتن این فرایند از تحریم های غیرقانونی رژیم امریکا، همه این اقدامات بدون هرگونه تبلیغ و یا حتی با حضور ظاهری سایر دستگاهها انجام شده است.
ت- متاسفانه انجام مصاحبه های بی مورد و تبلیغاتی باوجود هشدارهای مکرر وزارت امور خارجه انجام شده است که نه تنها کمکی به روند مدیریت کرونا و واکسیناسیون نکرده، بلکه ضمن برجا گذاشتن اثرات سوء در همکاری ها، باعث کندی در فرایند تهیه واکسن شده است.
ج- باوجود این که روند عمومی تلاش ها در بحران کرونا در جهت واردات اقلام مورد نیاز کشور بوده است، وزارت امورخارجه پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان، کوشش برای رفع موانع مبادلات و معرفی آنان برای صدور محصولات در رابطه با کرونا (همچون ونتیلاتور و غیره)، معاضدت در ارتقای توان آنان در تولید دارو و تجهیزات پزشکی با بهره بردن از ظرفیت شرکت های خارجی را مد نظر داشته و دراین زمینه اقدام نموده است. این امر مستلزم رایزنی برای دریافت تائیدیه های لازم از کشورها خارجی برای صادرات محصولات مازاد بر نیاز داخلی بر مبنای مجوزهای ستاد ملی مبارزه با کرونا، بوده که در کشورهایی مانند افغانستان، هند و عراق مجوزهای لازم دریافت شده است.
د- بدون تردید کوشش های گسترده وزارت امور خارجه برای مساعدت با ملت بزرگوار ایران، در مقابل ایثار و جان فشانی مدافعان سلامت، قطره ای بیش نیست. بنابراین با اغتنام فرصت، دست همه این عزیزان را می بوسیم و به روح بلند شهدای سلامت ادای احترام می نماییم و غفران و رحمت واسعه الهی برای ایشان و صبر و اجر برای بازماندگان بزرگوارشان مسئلت می نماییم.

منبع: مستر لمون

1400/06/09

10:13:32

5.0 / 5

904

تگهای خبر: آموزش , برنامه , بهداشت و درمان , بیماری

مطلب مسترلمون را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۴ بعلاوه ۱

دوستان مسترلمون

آموزشگاه خیاطی انتخابات مجلس ، کاندیدای مجلس چگونه رمز دوربین مدار بسته را پیدا کنیم خرید و فروش خودرو دوره ICDL در تبریز طراحی سایت فیش حج فیش حج

پربیننده ترین ها

پربحث ترین ها

جدیدترین ها

تگها

بیماری پزشك برنامه درمان رپورتاژ خدمات آموزش تولید

صفحه اخبار

بازگشت به صفحه اصلی